Kerstboom een Nordmannspar? Dat is een zilverspar uit oost-Turkije!

Vanavond is het kerstavond en waarschijnlijk heb je een kerstboom in de kamer. Hoewel het liedje gaat "O dennenboom" zijn kerstbomen over het algemeen sparren (en een den is geen spar dus).

De laatste jaren worden er steeds meer Nordmansparren gebruikt als kerstboom. Je kunt overal op internet lezen dat deze zijn naalden lang vasthoudt. Maar wist je ook dat het een Zilverspar is? Zilversparren kun je herkennen aan:

• Geen scherpe naalden, maar juist platte meestal stompe naalden
• Wanneer je de naalden flink wrijft ruiken ze heerlijk naar manderijn
• Naalden zitten met ronde "napjes' vast aan de twijgen
• Geen kegels onder de boom in het bos: dat hebben alleen fijnsparren

Ze kunnen niet zo goed tegen vervuiling en droogte.

Platte naalden en twee witte strepen onder

Normann: naalden top geeft inkeping

Vaak harsblaren op grote bomen: dit is Abies grandis

Als je dit ziet staat er een fijnspar, geen zilverspar

 Je komt Zilversparren (genus Abies) in Nederland ook in het bos tegen en in tuinen. Veel zie je deze soorten:

• Reuze zilverspar (Abies grandis). Deze zie je nog wel eens in het bos. Hij zaait zich ook uit. Oorspronkelijk uit de USA. Deze herken je makkelijk omdat hij grote hardblaren heeft en zijn naalden in een soort van scheiding heeft.
• Nordmannspar of Kaukasische spar (Abies nordmannia). Deze zie je wel in tuinen, maar ook wel eens in het bos aangeplant. Komt uit oost-Turkeije en de Kaukasus.
• Edele zilverspar. Alleen in (grote) tuinen: deze heeft een hele mooie grijs/zilveren gloed. Heel mooi.
• Koreaanse zilverspar.  Kleine boom die mooi is in kleine tuinen.

Edele zilverspar

Koreaanse zilverspar met paarse kegels in het voorjaar

De zachte berk bestaat niet! (Betula Pubescens)

Ik heb het najaar een zachte berk gefotografeerd, nadat ik er al twee jaar naar op zoek was. Natuurlijk vond ik hem binnen twee kilometer van mijn huis in de Hatertse vennen.
En toch blijf ik het zeggen: de zachte berk bestaat niet!

Hoe kan dat?

Haar op het blad en bladstengen

Welnu de zachte berk zoals hij in de boekjes staat heeft behaarde bladeren en bladstelen. En daarnaast ook bladeren met rechte schouders en een enkele kartelrand en weinig grove bast (veel wit op de stam).

Probleem is die bomen zijn er niet. Of liever gezegd, zo af en toe vind je er een (zie de foto's). Maar veel en veel vaker zie je een berk met haar op de bladstengels die voor de rest de kenmerken heeft van de Ruwe berk. Of eerder andersom, een berk met blad met recht schouders, dubbele tanding en dan zonder haar.

Zachte berk in Hatertse vennen

Ruwe berk?

De boom in de vennen laat de schors zien zoals de boekjes die beschrijven: onderaan geen grove donkere bast zoals de Ruwe berk hier rechts dat wel laat zien.

Dit jaar zag ik ook een paar kleine berkjes met haar op de bladstelen. De bomen eromheen achter waren allen Ruwe berken.

Nu zul je zeggen: ja maar het is bekend dat Ruwe en Zachte berken kruisen, dus het kan best dat een schijnbaar Ruwe berk kleintjes krijgt met Zachte berk genen.


Ik stel voor het radicaal anders te gaan zien. Er bestaat geen Zachte berk en ook geen Ruwe berk. Het is dezelfde soort, want ze kruisen  meer dan dat ze afzonderlijk bestaan.

Of zijn er zone's of milieu's in de wereld waar alleen de zachte berk voorkomt niet gekruist met de Ruwe? Want anders is het voor mij duidelijk: de Zachte berk is een idee fix!