zondag 5 februari 2012

Elzen bloeien (of bijna). Bloem = katje, zoals bij alle berkachtigen bomen

Door de sneeuw zal de bloei nu wat langzamer gaan, maar de drie (meest) voorkomende elzen zijn met de bloei bezig.

Knop van Zwarte els
Katjes Grauwe els


De meest voorkomende en inheemse Zwarte els (Alnus glutinosa) is nog net niet aan het bloeien. De rood-grijze katjes zijn nog dicht. De grote naar beneden hangende katjes zijn de mannelijke bloemen. De kleine katjes zijn de vrouwelijke bloemen. Dat worden straks de elzenproppen.

Je herkent elzen het hele jaar door heel gemakkelijk aan die elzenproppen: ze blijven namelijk het hele jaar aan de bomen zitten. Er zijn geen andere soorten loogbomen die dit soort proppen hebben, dus dat is makkelijk.
Elzenproppen zijn een makkelijk herkeningspunt voor alle elzen.

Er zijn drie soorten elzen die je veel ziet. Ten eerste dus de Zwarte els: die staat het meest langs het water. Kenmerkend zijn ook de prachtig gevormde grijs-blauwe knoppen, zoals je die boven ziet. Hij heeft ongeveer dezelfde vorm als een berk: een beetje een smalle boom die niet zo heel groot wordt.

Open katjes van de cement-els

 
In de stadsbeplanting komen we nog twee soorten veel tegen: De Hartbladige els (alnus cordata), een soort uit Italie die het hier prima doet, en de kruising "Alnus x spaethii": een forse boom van maatje eik zeg maar.
Ik vind spaethii altijd op specie lijken, dus ik noem hem zelf altijd de cement-els (maar trek je daar niks van aan hoor).


De cement-els heeft al gebloeid en is de vroegste bloeier van de drie. Hier een klein exemplaar: zoals je ziet heeft de bast van een jongen boom wat kurk-porien/wratten.








Katjes van Hartbladige els.
Ik weet niet hoe vaak de Hartbladige els is aangeplant in Nederland, maar in Nijmegen best vaak. Hij is nog het minst aan het bloeien van de drie. De katjes van deze els zijn van heel dichtbij echt prachtig: heel erg rood gemixt met heel erg groen. Ook bij deze els weer is het opstaande kleine katje de vrouwelijke bloem, of eigenlijk een heleboel bloemen.
De Hartbladige els heeft als enige groene knoppen, dus zo onderscheidt je deze els in de winter.

De elzenproppen van de Grauwe els zijn het kleinst, dus zo kun je ze alle drie uit elkaar houden in de winter.

Het zijn natuurlijk allemaal windbestuivers, want blooien in de winter heeft weinig zin als je op de bijen rekent!


1 opmerking:

  1. In het artikel 'elzen bloeien' staat Grauwe els (Alnus glutinosa), moet dat niet Grauwe els (Alnus incana) zijn

    BeantwoordenVerwijderen

Om een reactie te plaatsen moet je coockies van derden accepteren