woensdag 18 januari 2012

Hazelnoot / Hazelaar en boomhazelaar bloeien NU, met poliepen

Hazelaar bloeit vroeg in de winter
Opvallend aanwezig buiten zijn NU geel-versierde  grote meer-stammige struiken: de Hazelaar (andere naam voor hetzelfde is Hazelnoot). In het Latijn Corylus avellana.

De Hazelaar bleoit met iets dat je normaal niet echt een bloem noemt: met katjes dus.

De Katjes zijn eerst wat rodig, maar wanneer er stuifmeel komt worden ze mooi helder geel.

Geef maar eens een flinke ruk aan een tak met katjes en je krijgt een flinke stuifmeelwolk over je heen.

Technisch gezien adem je dan Hazelaar-sperma in, ahum, tis nu eenmaal zo: stuifmeel bij planten heeft dezelfde functie als sperma bij zoogdieren

Deze katjes zijn dus mannelijke bloemen. Dat is anders dan bij de meeste bloemen in de winkel: die kennen zowel meeldraden (mannelijk) als stamper (vrouwelijk). Maar bij veel bomen heb je afzonderlijke mannelijke bloemen en vrouwelijke bloemen.Dan noem je een bloem eenslachtig.
Ter vergelijk, jij en ik zijn eenslachtig (zeer waarschijnlijk).
Mannelijk katje, met vrouwelijk mini-bloempje erboven

Vrouwelijke bloem Boom-hazelaar
Zo dus ook bij de Hazelaar. Hoe zien de vrouwelijke bloemen er dan uit? Welnu, als hele kleine poliepjes. Hierboven zie je een bloem van een Boomhazelaar trouwens.

Eigenlijk is dus die naamgeving dus een beetje dom: wie noemt een mannelijk geslachtsorgaan (of eigenlijk een hele rij geslachtsorganen om precies te zijn) nu katje?

Maar als je dan weet dat er ook vrouwelijke katjes bestaan, aan de boom dan, dan komt het weer een beetje goed toch?

Hazelnoot bloeit terwijl het koud is...
Anyway, wanneer bij een boom zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen aan dezelfde boom zitten, zoals hier dus bij de Hazelaar, dan noem je een boomsoort eenhuizig: een enkele boom is het huis voor zowel man- als vrouw-bloemen. Wanneer een boom of mannelijke of vrouwelijke bloemen heeft, maar nooit tegelijk, noemen ze dat tweehuizig.

In ieder geval, als je nu in de gaten houdt waar Hazelaar struiken staan, weet je straks eind-zomer waar je hazelnoten kunt vinden.

Wanneer je trouwens even nadenkt snap je ook dat  de hazelnoot niet door bijen en andere insekten wordt bezocht voor de bestuiving. Want die vliegen natuurlijk niet midden in de winter. Net zoals andere boomsoorten met katjes zorgt de wind voor bestuiving. Dus bijvoorbeeld bij Wilgen, Populieren, Berken, Elzen, Dennen en Sparren.

Schors van Boomhazelaar
Nog even voor de volledigheid, in Nederland groeit ook de Boomhazelaar: een boom die lijkt op een Hazelaar, ook met hazelnoten. Deze komt bijna alleen voor in laanbeplanting.


Hier links zie je de rare overblijfselen van de vrucht. van die boom op de grond liggen.

De Boomhazelaar bloeit nu ook, maar met lang niet zoveel katjes tegelijk trouwens.


Wie weet welke bomen nu nog meer bloeien?

donderdag 5 januari 2012

Bomen- en natuurliefhebbers allemaal naar Oberhausen Gasometer!

Vandaag zijn we naar Duitsland geweest naar een foto/natuur tentoonstelling in Oberhausen. In een ex-gasopslagtoren, gasometer,  is daar een werkelijk schitterende tentoonstelling met manshoge werkelijk breathtaking  natuurfoto's, een jaarring uit 1450, een versteende boom, maar vooral ook  een boom-kustwerk van een meter of 40. En dat is echt hoog hoor: de lift waarmee je erboven mag kijken is heel eng.

Van boven gezien

Maar ook de foto's zijn werkelijk schitterend. Niet allemaal van bomen, maar wel van natuur wereld erfgoed.
Helaas geen bomen?

Ook een doorsnede van een Sequoia die Barbara Bush aan Bonn heeft geschonken. Daarop staat bij de jaarringen aangegeven wat er op het moment dat de ring groeide in Bonn gebeurde.


Pestepidemie in Bonn












Verder heb ik ook geleerd dat de originele bossen in Europa, voordat we ze na de middeleeuwen omhakten 50% uit beuken bestonden. Hieronder een doorsnede van een versteende boom uit de USA uit de familie Araucariaceae.

Tot slot nog een boom van 5000 jaar oud en een beroemde eik uit Engeland, die ik vorig jaar heb gezien. Wie weet hoe hij heet?

Ouder dan je moeder

Her majesty