Dit is dus ook een Taxus

Ik liet op 3 september 2011 al de Taxus zien bij bomen die nu rode bessen hebben.

Rijtje Taxus.

Statige taxus in zuilvorm

De taxus heeft meestal een soort ovale vorm als boom. Maar juist door die rode besjes kun je nu ook zien dat de Taxus in de vorm van een zuil ook bestaat. Hier zie je die bij conferentieoord Zonneheuvel.

Wanneer je van dichtbij kijkt zie je dat deze vorm bredere naalden heeft dan de wildvorm van de Taxus. Maar de besjes verraden hem toch!!

Leuke ontdekking: zwarte walnoot in de buurt

Es?

Dat is het mooie aan de herfst, door het fruit aan de bomen kun je soorten determineren die in de zomer heel moeilijk zijn.
Deze boom had ik niet opgemerkt: een beetje hoge takken dus het blad nooit goed bekeken.

Maar nu hangen er ineens appels aan? **ping**

Maar een boom mes bladeren die op een Es lijken is echt geen appelboom. Dus verdenk ik haar er nu van een noot te zijn.

Geen appel maar noot.

Dus speuren op de grond. En ja hoor, de appels blijken een grote noot te bevatten. Hmm dat is is toch geen walnoot (veel harder, donkerder en gegroefd.) Hij ruikt een beetje citroen-achtig ook.

Juglans nigra

Even naar de bladeren kijken. ANWB bomengids erbij. Zwarte noot dus (Juglans nigra). Eentje uit de USA. 
Die had ik al ooit in USA gezien, maar die verwacht je niet achter een tuin.

Mooi he die herfst!

Hemelboom is nu makkelijk te herkennen aan zijn vliegertjes

Hemelboom Ailanthus altissima

De hemelboom is zo'n boom die je normaal niet opmerkt. Hij gaat makkelijk door als een Es. Maar nu eind september is het makkelijk te zien als er een Hemelboom staat: Hij heeft nu wit-tot-bruine toefjes aan het eind van de takken. Dus hij kleurt net even anders: zie de foto.

Nootjes in vliegertjes

Die toefjes bestaan uit trossen met vliesjes/vliegertjes waarin steeds een zaadje zit.

Je vindt de Hemelboom in Nederland alleen aangepland zo ver ik weet, dus langs wegen en hier en daar in een park of tuin. Hij komt van verweggistan (China)

Typische bast met witte banden

Wanneer je goed kijkt heeft deze Hemelboom veel mooie details. De bast is goed te herkennen met witte verticale bandjes/ scheuren.
 De bladeren zijn ook typisch gevormd met een soort van verloopje aan de kant van de bladsteel (de bladvoet).

Typisch verloopje van de bladrand onder

Ook de takken hebben een typische bestippeling met witte puntjes.

Nu je de Hemelboom kent herken je hem voortaan zeker?!

Een vleugje herfst

Een vleugje herfst: ok dan

Het is vandaag 22 september en dus herfst. Ik heb behoorlijk moeten zoeken naar gele of rode bladeren, maar er is nog maar een vleugje herfst hoor!

Het blad hier van een Noorse esdoorn kleurt dan wel geel maar de heg waar hij op gevallen is is nog fris groen.

Weet je trouwens hoe het komt dat bladeren rood en geel worden (en kun je Engels): hier legt iemand dat uit.

Meeste blad is nog groen.

Met andere woorden, geniet nog even van de nazomer! Het duurt nog wel even voordat we dit gaan zien:

Bomen en mensen: inspirerende buitenactiviteiten Groesbeek

Aanrader voor bomenliefhebbers rond Nijmegen. Bomen en mensen organiseert in de natuur activiteiten die je inspireren. OA op 8 en 14 oktober en 19 november op de St Jansberg.

Je kunt ook cursussen aanvragen voor groepen.

Download de pdf.

De mooie Tamme kastanjes hangen nog

Laan van Tamme kastanjes op Duivelsberg

Een absolute lievelingsboom van me is de Tamme kastanje (Castana sativa). Op dit moment vind je al de bolsters op de grond, dus het lijkt alsof ze al vallen. In feite hangen de beste kastanjes nog in de boom op het moment.
Deze boom heeft prachtige grote bladeren, maar vooral een mooi gegroefde schors. Net als de schors van de plataan en de Douglas herken je die als je er een aantal hebt gezien.
De schors draait als je omhoog kijkt en  krijgt soms mooie diepe geruite vakken zoals je hier ziet. 

Tamme kastanje in bolster

groot blad en behoorlijke vruchten

De vruchten, die ook tamme kastanjes heten, kun je eten. Ze kunnen behoorlijk groot worden, alhoewel dat blijkbaar van de boom afhangt. In Nijmegen staan heel veel Tamme kastanjes en sommige bomen geven consistent grotere vruchten dan anderen.


Verder worden kastanjes ook zo lekker groot als je ze de kans geeft.

Yes you can stand in a tree! In een boom staan: ja dat kan!

Standing in the tree! Fredville park Nonington

Where is this?

Fredville Park Nonington. Tree heaven

Vet roze toch? Maffe vrucht. Cornus Kousa?

Cornus Kousa?

In een flits zag ik vanaf mijn fiets een struik met hele roze/rode dingen erin. Nog nooit gezien. Hele grote vruchten en ook heel veel.

Nu kun je moeilijk of makkelijk doen, maar ik heb gewoon aangebeld. Een wat oudere meneer nam keurig de tijd om uit te leggen dat het een Cornus Kousa was: een Japanse kornoelje.
Van de vruchten kun je blijkbaar jam maken, en het hout is licht maar heel erg sterk. Hij liet er een wandelstok van zien.

Als ik in mijn ANWB bomengids kijk  zou het blad meer moeten zijn als dat van een Eik: gelobd. Maar ik denk dat ze dat fout hebben. Want bij tuinadvies laten ze ook een gaafrandig blad zien.

Wie weet het zeker? Laat het weten!

Wat ze je niet vertellen over teken en Lyme

Wanneer je in het bos wandelt kun je een teek oplopen. Er is gelukkig meer voorlichting tegenwoordig die klopt, maar op internet staan ook allerlei verouderde verhalen die niet weggaan.

Wat ze vaak niet vertellen is het volgende:

1. Besmetting is hoog. Het aantal teken dat besmet is met Lyme is aanzienlijk: 60-70%. Geen 20%. Op de een of andere manier is dat percentage opgelopen de laatste jaren.
2. Lyme kan zonder rode rand. Van boswachters besmet met Lyme heb ik gehoord dat je Lyme kunt hebben zonder een rode ring om de beet te krijgen. Wanneer je een beet hebt gehad en de teek heeft zich volgezogen loop je risico, punt uit. Men houdt 24 uur aan, maar weet jij precies wanneer die beet heeft plaatsgevonden? Dus bij elke volgezogen teek loop je risico: dus wanneer hij groot en rond is doordat hij vol met jou bloed zit.
3. Stuur de teek op. Wanneer je een volgezogen teek verwijderd ga dan naar de dokter en neem het ding mee. Ze kunnen die opsturen en laten analyseren. Sta daarop! Wacht niet op een rode rand.
4. Was je kleren uit na bos bezoek. Een teek kan op je broek zitten 'savonds. Wanneer je die broek dan weer aantrekt kun je alsnog gebeten worden. Wanneer je naar het bos bent geweest, gooi je broek in de was en doe hem niet nog eens aan zonder hem goed te checken. Ik weet niet hoelang teken levens blijven binnen een huis, maar dat weet jij ook niet toch?

Teek it seriously! 


De andere tips zijn natuurlijk prima, maar niet goenoeg:

1. Check jezelf en kinderen na een boswandeling
2. Gebruik een tekentang bij het verwijderen

Bonen aan de bomen maken het makkelijk

Het is een prachtige tijd om bomen te spotten nu. Fruit/zaden die nu massaal aan de bomen hangen maken het makkelijk om het verschil tussen bomen te zien.

Bomen uit de familie Vlinderbloemigen met vruchten in boon-vorm zijn de Witte acacia (Robinia pseudoacacia) en Valse christusdoorn (Gleditsia triacanthos). Thricanthos betekent driedoorn dacht ik: kijk maar eens hier waarom die zo heet. Eigenlijk hoort de Pagodeboom (Honingboom) (Sophora japonica) hier ook bij, maar die vruchten zijn op het moment nog in de groei.

Ook de Catalpa heeft vruchten die op bonen lijken.

Acacia

Eerst de Acacia. Deze heeft vinger-grootte rood-bruine bonen waarin zaden zitten. Ze zijn plat en de zaden kiemen trouwens prima in Nederland.
De acacia heeft meestal doorns en alles aan de boom is giftig. Het zagen van dit hout is lastig: niet de favourite boom van boomverzorgers.

Er zijn hele mooie varieteiten in parken en straten, maar je ziet deze ook veel in het bos, aan randen van paden bijvoorbeeld.

Hij komt oorspronkelijk uit de USA.

Christusdoorn

De tweede boom met bonen is de Christusdoorn. Die vind je echt nooit in of om het bos en zaait ook niet uit hier. Ik vind deze boom prachtig, maar zie hem wel het liefste met doorns. In de gekweekte varieteiten zijn de doorns verdwenen en ik vind dat echt jammer.

De Christusdoorn heeft in Nederland vaak maar weinig vruchten, maar als hij ze wel heeft zijn het hele mooie grote rood-bruine bonen. Als je ze droogt zijn het leuke dingetjes voor een kerststukje ofzo. Deze bonen zijn veel groter als die van de Acacia.

Catalpa

Ten slotte de Catalpa. Deze kan best groot worden, maar je ziet hem tegenwoordig het meest als bol-vorm. Ik krijg daar geen goed gevoel bij, want die arme boompjes kunnen niet bloeien en krijgen dus ook geen babies: das toch zielig?
Maar goed, Catalpa's komen ook uit de USA en hebben hele grote bladeren en ook hele grote bonen als vrucht. Dit zijn echter geen peulen zoals bij de Leguminosa.
Ze lijken wel op de Anna Paulownaboom maar die heeft dus geen bonen. Dus die houd je mooi zo uit elkaar.  

Catalpa's kunnen toch wel een meter of 10 worden en misschien wel groter in Nederland. Ze bloeien in het voorjaar met mooie bloemen die wel wat op kastanjebloemen lijken.

 

Bomen die nu rode bessen hebben

Het is nu begin september en een aantal bomen zijn makkelijker te vinden door hun rode bessen.
Vooral de Meidoorns en de Lijsterbessen, maar ook de Taxus heeft nu rijpe bessen. Over het algemeen zijn die bessen voor vogels eetbaar, maar niet voor mensen trouwens. Die van de Meidoorns kunnen wij wel eten maar dan als jam.

Er zijn een aantal Meidoorns en die hebben nu allemaal rode bessen. De verschillende soorten Meidoorn kunnen kruisen, dus net als bij de Berken zul je in het wild (bijvoorbeeld in het bos) ook kruisingen tegenkomen. Laanbomen/ struiken zijn vaak gekocht en speciaal gekweekt en dus een specifieke variëteit.


Bij Meidoorns is de eenvoudigste determinatie regel:

1. Eenstijlige meidoorn heeft diepst ingesneden bladeren.
2. Tweestijlige meidoorn heeft ondiep ingesneden bladeren.

Diep betekent dat de insnijding tot meer dan de helft van het blad loopt.
Ezelsbrug: eenslijlig staat op 1 qua diepte insnijding. mm.. Dat moet beter kunnen.

Eenstijlige Meidoorn Crataegus monogyna

Tweestijlige meidoorn Cretaeguslaevigata

Taxus heg

Naast de meidoorns toch ook even de Taxus laten zien. Taxus zie je, net als de Spaanse aak, vaak in heggen, en dan is het een klein dingetje natuurlijk.

Taxus baccata

Taxus

Taxus

Maar een Taxus kan ook groot worden als hij de kans krijgt. Hij groeit wel langzaam en daarom kan hij heel oud worden: tot 2000 jaar of iets dergelijks. Ter vergelijk, een eik wordt tot 700 jaar met heel veel geluk. Deze groep van Taxus bomen  zag ik in Tenderden, UK. Hoe oud zou die zijn?
Taxus is trouwens erg giftig, dus niet van snoepen. Het hout is wel weer goed voor bogen trouwens.














Gaan we naar de laatste groep bomen met rode bessen waar nu bessen aan zitten. De Lijsterbessen. Bij die groep horen een aantal Lijsterbessen, Elsbes, Meelbes en nog wat.

Wilde lijsterbes

Eerste de Wilde_lijsterbes (Sorbus aucuparia). Die zie je overal in het bos en in tuinen en overal waar je hem niet weghaalt. Eigenlijk zijn de bessen meer oranje, maar goed. De meeste mensen kennen deze wel. Vogels eten de bessen en met hun poep zaaien ze deze boom uit.

Meelbes

Meelbes

Dan de Meelbes of Sorbus aria. Deze boom zie je toch wel vaker als laanboom in straten. Bladeren zijn wit van onderen, bessen dus rood en een kenmerkende bladvorm. Bladeren voelen viltig aan. Boom wordt een meter of 5 max.




Dan een kruissing tussen twee soorten die als laanboom wordt gebruikt: de Duitse bastaardlijsterbes (Sorbus_X_thuringiaca). Nert als de Meebes, maar dan met een ander blad.

Duitse bastaardlijsterbes

Duitse bastaardlijsterbes

De Duitse bastaardlijsterbes heeft achteraan twee lossen blaadjes of bijna losse blaadjes.

Breedbladige lijsterbes

Breedbladige lijsterbes

Eigenlijk ben ik nu klaar, maar ik kwam nog een lijsterbes tegen die ik toch maar even noem: de Breedbladige lijsterbes (Sorbus latifolia). Lijkt weer op de Meelbes, maar het blad is wat anders. De bessen zijn ook een stuk breder/groter, maar worden dus niet rood zo te zien.

Appel (sierappel)

Ten slotte wil ik nog even noemen dat er ook allerlei sierappels zijn met hele kleine appeltjes die rood of geel kunnen zijn. Maar het blad van appel is toch goed te onderscheiden




Mocht ik een boom met rode bessen (die NU rood zijn) hebben vergeten hoor ik het graag!